Jezus zei: Wanneer jullie hem zien die niet uit een vrouw geboren is, werp je dan op je aangezicht ter aarde en vereer hem - Hij is jullie Vader (vertaling Jos Stolman)

Jezus zei: Als jullie profeten zeggen: Zie, het koninkrijk is in de hemel, dan zullen vogels je voorgaan. Wanneer zij zeggen: Het is in de zee, dan zullen vissen je voorgaan. Maar, het koninkrijk is in je hart én in je oog. Als je jezelf kent, dan zul je ook gekend worden, en je zult beseffen dat ook jij een kind bent van de levende vader. Maar ken je jezelf niet, dan verkeer je in armoede. Dan ben je zelf de armoede. (vert Bram Moerland)

De laatste zin van deze tekst is: Wanneer ze hun wijn afgeschud hebben, zullen ze berouw hebben. Oorspronkelijk staat er: metanoia. Dit Griekse woord is hier vertaald met berouw, maar betekent meer dan dat. Eigenlijk is er geen goede Nederlandse vertaling voor. Daarom hier een aantal omschrijvingen van het begrip metanoia: - van gedachten veranderen, anders gaan denken - het proces van een psychische "breakdown" ervaren en het daaropvolgende positieve herstel of heling - a transformative change of heart, especially a spiritual conversion Wanneer je de wijn hebt afgeschud zul je dus van gedachten veranderen. En blijkbaar brengt dit transformatie teweeg. Cyntia Bourgeault schrijft hierover: The word metanoia, often translated as "repent," actually means to turn inwardly, or as Father Thomas Keating picturesquely puts it, to "change the direction in which you're looking for happiness" . " The spiritual journey really begins with that turn. Either gradually or with sudden, piercing insight the realization dawns that "all are drunk and none are thirsty." The poet Thomas Grey captured this moment in his poignant comment, "The paths of glory lead but to the grave." A contemporary quip conveys the same sentiment in a more ironic mode: "The one with the most toys when he dies wins." Though this realization is sometimes painful, the great spiritual traditions all point to it as the dawn of our awakening. Before that, we are "asleep" — which in spiritual terminology amounts to being totally captivated and under the sway of the horizontal axis — or in other words, at the mercy of the seductions and dramas of our lives in time as experienced by our reactive ego selves. But no matter how exciting the ride may be, this kind of living leaves a huge part of ourselves aching and unfulfilled, because our heart's home is in the infinite. Notice the strong vertical pull of this logion. In contrast to the "sleeping or flat out drunk" posture of the horizontal axis, the invitation to awakening is an invitation to "turn and stand": to become aware of a different field of gravitation that also claims our being. Just as babies are not born to live their entire lives crawling, so too we were not born to live our entire lives in "Flatland." Something else is asked of us — and in that very asking, is made possible. The journey begins with a "yes" to that invitation.

Verwerf jezelf dorst Waar pijn is, zullen genezingen volgen; waar armoede is, zal rijkdom volgen. Waar vragen zijn, zullen antwoorden gegeven worden; Waar schepen zijn, zal water stromen. Besteed minder tijd aan het zoeken naar water en verwerf jezelf dorst! Dan zal er overvloedig water stromen van boven en van beneden. Rumi

Er is al veel geschreven over het Thomas Evangelie en voor wie zich er meer in wil verdiepen raden we aan een kijkje te nemen op: www.thomasevangelie.nl, de site van Jos Stollman, met veel verwijzingen. www.thomasevangelie.info, de site van Bram Moerland, met uitgebreide achtergrond informatie. Ook vindt je hier de complete tekst plus toelichting van Bram per logion. Het boek van Jos Stollman: Jezus als Zenmeester, raden we van harte aan. Hierin wordt per logion een korte reflectie gegeven en een oefening vanuit de Zen traditie. Andere boeken: De Nag Hammadi geschriften van Jacob Slavenburg en Willem Glaudemans: dit bevat een integrale vertaling van alle teksten die gevonden zijn in Nag Hammadi, waaronder dus het Thomas Evangelie. Bij de tekst zijn korte voetnoten toegevoegd per logion die aangeven of de tekst paralellen kent in de Bijbel, alsmede opmerkingen over de keuze van vertaling. Ook is er een beknopte inleiding over het Thomas Evangelie. Het Mosterdzaad van Osho. Het boek bevat een aantal lezingen van Osho (Baghwan) over een aantal logions. Vanuit een spirituele invalshoek gaat hij dieper in op wat Jezus nu eigenlijk gezegd heeft

Het hele geschrift begint met de uitspraak: Dit zijn de verborgen woorden die Jezus, de levende, sprak en die Didymus Judas Thomas heeft opgeschreven. Het woord 'verborgen' duidt erop dat de lessen alleen bestemd waren voor ingewijden en niet openbaar. Of Didymus Judas Thomas dezelfde is als de Ongelovige Thomas die voorkomt in de Bijbel is niet duidelijk, maar ligt wel voor de hand. Deze ongelovige Thomas was een van de 12 apostelen. Hij kreeg zijn bijnaam door een gebeurtenis die beschreven wordt in Johannes, waarbij Thomas zei niet te geloven dat Jezus uit de dood was opgestaan totdat hij zijn vinger in Jezus' wonden zou leggen. Hij wilde dus tastbaar bewijs en nam geen genoegen met verhalen door anderen verteld. Deze onderzoekende houding naar wat nu echt waar is en realiteit, vind ik heel erg passen bij waar het hele geschrift mijns inziens over gaat, namelijk de vraag: Wat is waar(heid)? En wat geloof ik zelf als ik loslaat wat ik weet doordat anderen het me verteld hebben? Wat ervaar ik zelf eigenlijk? Wat is tastbaar aanwezig in de realiteit en in het hier en nu? 

Het geschrift werd in 1945 bij toeval gevonden in de Egyptische woestijn bij Nag Hammadi, samen met vele andere geschriften (ook wel genaamd de Nag Hammadi geschriften). Het dateert uit de vierde eeuw en is geschreven in het Koptisch (Koptisch is Egyptisch maar dan met gebruik van het Griekse alfabet). Het is waarschijnlijk een vertaling van een Grieks exemplaar. Hoe oud het oorspronkelijke Thomas Evangelie precies is, is niet bekend en is een bron voor veel discussie. De heersende wetenschappelijke opvatting is dat het dateert uit de late 2e eeuw en  oorspronkelijk van de vroege Christelijke gemeenschappen in Syrie komt. Maar er is ook sterk bewijs voor dat het veel ouder is (uit 30-50 na Christus) en eigenlijk de allereerste weerslag is van uitspraken van Jezus. Dat er een Koptisch en een Griekse vertaling bestaat duidt erop dat de uitspraken in die tijd veel aanzien hadden. Het zou zelfs kunnen zijn dat de oorspronkelijke tekst in het Aramees is geschreven, de taal die Jezus sprak. Hoe dan ook, men neemt aan dat de kruik met oude teksten indertijd is begraven door Christelijke monniken als reactie op de brief van de bisschop van Alexandrie waarin deze teksten verboden werden. Het geschrift werd in 1945 bij toeval gevonden in de Egyptische woestijn bij Nag Hammadi, samen met vele andere geschriften (ook wel genaamd de Nag Hammadi geschriften). Het dateert uit de vierde eeuw en is geschreven in het Koptisch (Koptisch is Egyptisch maar dan met gebruik van het Griekse alfabet). Het is waarschijnlijk een vertaling van een Grieks exemplaar. Hoe oud het oorspronkelijke Thomas Evangelie precies is, is niet bekend en is een bron voor veel discussie. De heersende wetenschappelijke opvatting is dat het dateert uit de late 2e eeuw en  oorspronkelijk van de vroege Christelijke gemeenschappen in Syrië komt. Maar er is ook sterk bewijs voor dat het veel ouder is (uit 30-50 na Christus) en eigenlijk de allereerste weerslag is van uitspraken van Jezus. Dat er een Koptisch en een Griekse vertaling bestaat duidt erop dat de uitspraken in die tijd veel aanzien hadden. Het zou zelfs kunnen zijn dat de oorspronkelijke tekst in het Aramees is geschreven, de taal die Jezus sprak.

Jezus zei: Ik ging staan in het midden van de wereld en ik verscheen aan hen in (het) vlees; ik vond hen allen dronken. Ik vond geen van hen dorstig. en mijn ziel is bekommerd om de zonen der mensen, omdat zij blind zijn in hun hart en niet zien dat zij leeg op de wereld zijn gekomen (en dat) zij de wereld weer leeg trachten te verlaten. maar nu zijn zij dronken. Als zij hun wijn op hebben, zullen zij berouw hebben. (vert: Jacob Slavenburg en Willem Glaudemans) Jesus Says, I stood to my feet In the midst of the cosmos, Appearing outwardly in flesh. I discovered that all were drunk And none were thirsty, And my soul ached for The children of humanity. For their hearts are blind And they cannot see from within. They have come into the cosmos empty And they are leaving it empty. At the moment they are drunk, But when they rid themselves of their wine, They too will turn and stand. (vert: Lynn Bauman)

Jezus zei: Ik stond midden in de wereld en verscheen lichamelijk voor hen. Ik vond allen dronken en vond niemand onder hen dorstig en mijn ziel lijdt pijn om de zonen van de mensen omdat ze blind zijn in hun hart en niet zien, want ze zijn leeg in de wereld gekomen en willen die ook leeg weer verlaten. Maar nu zijn ze dronken. Wanneer ze hun wijn afgeschud hebben zullen ze berouw hebben.